ข้อมูลภาชนะดินเผาในประเทศไทย

“ภาชนะดินเผา” เป็นวัตถุทางวัฒนธรรมประเภทแรกๆ ที่มนุษย์รู้จักนำวัสดุจากธรรมชาติมาดัดแปลงทำเป็นสิ่งของสำหรับใช้สอยมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์จนกระทั่งปัจจุบัน เป็นหลักฐานสำคัญที่มักพบได้ทั่วไปตามแหล่งโบราณคดี

ภาชนะดินเผาเป็นเสมือนตัวแทนวัฒนธรรม กิจกรรม และพฤติกรรมของมนุษย์ในหลากหลายมิติ การศึกษาภาชนะดินเผาทำให้ได้ข้อมูลในหลากหลายด้าน เช่น ศิลปะ เทคโนโลยี เศรษฐกิจ การติดต่อค้าขาย สังคม ความเชื่อ ประเพณี พิธีกรรม ความนิยม ฯลฯ นอกจากนี้ นักโบราณคดียังใช้ภาชนะดินเผาเป็นสิ่งบอกลำดับเวลาและลำดับวัฒนธรรม เป็นหลักฐานการศึกษาและคำนวณความหนาแน่นของประชากร เป็นสื่อเชิงสัญลักษณ์ในทางการเมืองและการจัดระเบียบทางสังคม

ด้วยเหตุนี้ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) จึงพัฒนาฐานข้อมูลภาชนะดินเผาในประเทศไทยขึ้น เพื่อนำเสนอข้อมูลและคุณลักษณะ (attributes) ด้านต่างๆ ของภาชนะดินเผา ในฐานะวัตถุทางวัฒนธรรมของคนในอดีต

ข้อมูลในฐานข้อมูลทั้งหมดได้มาจากผลการศึกษาของนักโบราณคดี นักวิชาการ และนักศึกษา ที่เอกสารตีพิมพ์เผยแพร่ ทั้งในลักษณะของงานวิจัย วิทยานิพนธ์ หนังสือ รายงาน บทความ เป็นต้น โดยศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร ได้รวบรวม ประมวล และจัดการข้อมูลเหล่านี้ลงในแบบฟอร์มที่พัฒนาขึ้นจากระบบ Categories for the Description of Works of Art (CDWA)

อย่างไรก็ตาม การศึกษาภาชนะดินเผาของในฐานะโบราณวัตถุของไทย มีมาอย่างต่อเนื่องหลายสิบปี มีผลการศึกษาออกมาเป็นจำนวนมาก แต่ฐานข้อมูลภาชนะดินเผาในประเทศไทยของศูนย์มานุษยิวทยาสิรินธรยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นสะสมข้อมูล ยังมีข้อมูลในฐานไม่มากนักเมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนภาชนะดินเผาที่ได้รับการศึกษาทั้งหมด ซึ่งทางคณะทำงานจะดำเนินการสะสมข้อมูลอย่างต่อเนื่องต่อไป